Sto lat temu formalnie powstało polskie żeglarstwo. 10 grudnia 1924 roku z inicjatywy m.in. Mariusza Zaruskiego powstał Yacht Club Polski. Wcześniej, bo 11 maja 1924 roku, założono Polski Związek Żeglarski. W tym samym roku polscy żeglarze zadebiutowali na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu.
W dniu 21 października 2024 roku w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina w Gdańsku odbyła się uroczysta gala z okazji 100-lecia Polskiego Związku Żeglarskiego. Wydarzenie zgromadziło wiele znamienitych osobistości, w tym przedstawicieli władz państwowych, samorządowych, korpusu dyplomatycznego, sportowców, trenerów oraz osoby zasłużone dla polskiego żeglarstwa.
„Wolności słońce pieści lazur, Łódź nasza płynie w świata dal, Z okrętu dumnie polska flaga, Uśmiecha się do złotych fal…” – Napisany w 1919 roku „Hymn do Bałtyku” zagrany przez orkiestrę Amberto w wykonaniu solistki Joanny Nawrot Maciejowskiej rozpoczął gdańską Galę 100-lecia PZŻ.
Hymn powstał z myślą o odzyskaniu przez Polskę dostępu do morza.
Pod niepodległą polską banderą szybko zaczynają zbierać mile morskie takie żaglowe legendy jak „Witeź”, „Jurand”, „Carmen”, „Gryf”, „Dar Pomorza” czy „Zawisza Czarny I” i „Zjawa”. Polskie żaglowce opływają świat, zaliczają najgroźniejsze Przylądki, morza i oceany. Sto lat pracy żeglarzy, kapitanów, sportowców, trenerów, działaczy, organizatorów przyniosło nam pięć medali olimpijskich, światowej sławy historyczne rejsy samotników m.in. na ,,Opty”, ,,Polonezie”, „Darze Przemyśla” i „Mazurku”. Możemy pochwalić się wspaniałymi tradycjami „Szkoły pod Żaglami” i współczesną flotą dużych żaglowców takich jak: „Dar Młodzieży”, „Pogoria”, „Iskra”, „Kapitan Głowacki”, „Generał Zaruski” czy „Fryderyk Chopin”.
Gala rozpoczęła się przemówieniem Tomasza Chamery, który podkreślił znaczenie polskiego żeglarstwa w kraju i na arenie międzynarodowej oraz jego osiągnięcia na przestrzeni ostatnich stu lat.
Główną atrakcją wieczoru była ceremonia wręczenia wyróżnień i medali dla osób, które w szczególny sposób przyczyniły się do rozwoju polskiego żeglarstwa. Wśród uhonorowanych znaleźli się członkowie honorowi PZŻ, wszyscy olimpijczycy, na czele z medalistami olimpijskimi, a także ich trenerami.
11 wyróżnień dla wybitnych żeglarzy pokazało, jak wielowymiarowe jest żeglarstwo.
Wręczono również Nagrodę im. Mariusza Zaruskiego dla Yacht Klubu Polski za promowanie tradycyjnych wartości żeglarskich oraz odznaczenia dla lokalnych okręgowych związków żeglarskich, które przez lata wspierały rozwój żeglarstwa w swoich regionach.
Gala była nie tylko hołdem dla przeszłości, ale i spojrzeniem w przyszłość – PZŻ zapowiada dalsze działania na rzecz rozwoju żeglarstwa w Polsce oraz wspierania młodych talentów, które w nadchodzących latach mają szansę kontynuować bogate tradycje tej dyscypliny.